Logo

Deze site is continu in ontwikkeling. Het loont de moeite om regelmatig terug te komen.


Klavecimbel                         Klavichord


Start

SarcoKast

Meubels

Muziekinstrumenten

Achtergrond

Biografie

Artisanaat

Bestellen

Contact

Links



Een klavichord is - voor de diegenen die het instrument niet kennen - de echte voorloper van de piano. Dat wil dus zeggen dat het een slaginstrument is, in tegenstelling tot het klavecimbel dat een tokkelinstrument is. Waar de piano een ingewikkeld mechanisme gebruikt dat eindigt in een met vilt bedekte houten hamer die tegen de snaar mept, is het klavichord nog heel simpel. Een eenvoudig koperen (messing) stukje metaal op het einde van de slaat tegen de snaar en brengt het geluid voort.

Een beetje geschiedenis
Heel vroeger - we spreken over de vroegere middeleeuwen - beschikte het instrument over één snaar en om die reden heette het toen nog 'monochord'. Afhankelijk van de plaats waar de snaar aangeslagen werd, werd de klinkende lengte beperkt, gerekend vanaf de laagste toon, en gaf zo een hogere toon. Later bedachten de grote meesters dat het natuurlijk ook mogelijk was om meer dan één snaar op een instrument te monteren, en werd het gebonden klavichord geboren. Het woord gebonden slaat op het feit dat er steeds een groepje toetsen (die je toch niet tegelijk gebruikte) op één snaar aansloeg. Toen de muziek uitgebreider, ingewikkelder en veeleisender werd, kwam er ook een grotere behoefte om méér met het klavichord te kunnen. Dus kreeg iedere toon een eigen snaar. Later zelfs twee snaren om iets meer geluid voort te brengen.
Het geluid is zacht - heel zacht zelfs - en lijkt een beetje op de klanken die een luit voorbrengt. Een geoefende klavichordspeler kan zelfs een vibrato aan de klank toevoegen door de toets vibrerend in te drukken en los te laten. In de vakliteratuur wordt dit aangeduid met het woord 'Bebung' in onvervalst Duits.
Nu lijkt het wellicht simpel om een klavichord te maken. Niet zoveel mechanische trucjes, maar een recht-toe-recht-aan aanslagmechanisme. Niets is minder waar echter. Juist door het delicate geluid worden bijgeluiden (toetsbeweging, toetsterugval) snel te opdringerig.
Daarnaast is het zaak om de snaren op de juiste spanning te brengen en te houden. Daar zijn hulpmiddelen voor die de bouwer ten dienste staan (waarover ik hier verder niet uitwijd).
Beethoven heeft net als de zonen van Bach nog enthousiast op het klavichord gespeeld, maar zo rond 1830 moest het zijn plaatst inruimen ten gunste van dat andere slaginstrument met toetsen, de piano.
Na ruim anderhalve eeuw pauze werd het instrument opnieuw populair. Vooral bij mensen die van het delicate geluid hielden, maar ook bij mensen die op een flatje woonden en geen herrie konden maken, terwijl ze toch graag wilden spelen. Hier bracht het klavichord uitkomst: een 'echt' instrument (zonder elektrische versterking) met expressiemogelijkheden die in de vingers zaten en niet in het al dan niet geactiveerde filter op je keyboard.

Andere hulpmiddelen
Een manier om het geluid van het klavichord iets krachtiger - we hebben het hier over fijnzinnige nuances, niet bedoeld voor diegenen die gewend zijn om de volumeknop open te knallen - te maken is om, net als bij strijkinstrumenten, een dubbele zangbodem te creëren. Dat hebben we bij dit klavichord gedaan en het resultaat kunt u hier beluisteren als het instrument helemaal klaar is.


Wilt u meer informatie?
Een instrument als dit is natuurlijk niet iets dat je even via Internet koopt – net als de meubels op deze site overigens – dus daar gaat een uitgebreide informatieronde aan vooraf. Als u meer informatie wilt, schrijft u ons dan in eerste instantie via het contactformulier.






Materiaal    Hout: het beste zangbodemhout dat er verkrijgbaar is van hoog in de bergen groeiende dennen (Epicea); verder diverse houtsoorten voor de verschillende onderdelen.
Er wordt uitsluitend gebruik gemaakt van hoogwaardige materialen.
Format    Hoogte 78 cm.; breedte 40 cm.; lengte: 120 cm.
Omvang     FF – c3 (56 toetsen).

Nederlands

English

Français

Deutsch






De laatste keer dat deze pagina geladen werd, was het uur.